ارائه الگوی بهینه مدیریتی به منظور بهره برداری از منابع آب، مطالعه موردی: ‏دشت الشتر

نویسندگان

غلامرضا چمن پیرا

غلامرضا زهتابیان

حسن احمدی

آرش ملکیان

چکیده

شیوه بهره برداری از منابع آب زیرزمینی دشت الشتر، موجب افت سطح آب و کاهش آبدهی چاه های منطقه شده است. طی دوره آماری 1371 تا 1389 تراز سطح ایستایی دشت، سالانه به طور متوسط 24 سانتی متر افت نموده است. استفاده ترکیبی از تکنیک های شبیه سازی و بهینه سازی، روشی مفید و قدرتمند در تعیین استراتژی های تصمیم گیری و مدیریتی، برای بهره برداری اصولی از منابع آب می باشند. در این راستا از مدل‍ ریاضی modflow و نرم افزار lingo به عنوان ابزارهایی کارآمد و با صرفه، برای بررسی گزینه های مختلف مدیریتی استفاده شد. در فرایند شبیه سازی با هدف مدیریت منابع آب، از نتایج حاصل از مدل سازی و کالیبراسیون مدل، برای بهینه سازی سفره آب زیرزمینی استفاده شد. از آن جا که توابع هدف در این مطالعه از نوع خطی بوده، برنامه ریزی خطی چند هدفی به منظور حل مساله بهینه سازی انتخاب شد. مساله عمومی بهینه سازی چند هدفه با n متغیر تصمیم، m محدودیت و p هدف در روابط بهینه سازی ارائه شد. هدف از حل مسئله بهینه سازی، بیشینه کردن سود حاصل از محصولات کشاورزی و کمینه کردن مصرف آب برای استفاده بیشتر از آبخوان است. میزان سوددهی کل محصولات زراعی قبل از بهینه سازی برابر 47798 میلیون ریال بود که پس از بهینه سازی با 33.25 درصد افزایش به 63689 میلیون ریال رسید. میزان مصرف آب قبل از بهینه سازی، 92220 هزار متر مکعب در سال بود، که پس از حل مسئله بهینه سازی 18.1 درصد کاهش یافت و به 75510 هزار متر مکعب در سال رسید. سوددهی کل محصولات بر اساس سناریو سند ملی (نیاز خالص آبی) 15 درصد افزایش یافت. در این سناریو میزان مصرف آب کشاورزی 65.5 درصد کاهش می یابد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارائه الگوی بهینه مدیریتی به‌منظور بهره‌برداری از منابع آب، مطالعه موردی: ‏دشت الشتر

شیوه بهره‌برداری از منابع آب زیرزمینی دشت الشتر، موجب افت سطح آب و کاهش آبدهی چاه‌های منطقه شده است. طی دوره آماری 1371 تا 1389 تراز سطح ایستایی دشت، سالانه به‌طور متوسط 24 سانتی‌متر افت نموده است. استفاده ترکیبی از تکنیک‌های شبیه‌سازی و بهینه‌سازی، روشی مفید و قدرتمند در تعیین استراتژی‌های تصمیم‌گیری و مدیریتی، برای بهره‌برداری اصولی از منابع آب می‌باشند. در این راستا از مدل‍ ریاضی MODFLOW و ن...

متن کامل

بررسی تأثیر خشک سالی بر منابع آب زیرزمینی به منظور مدیریت بهینه بهره برداری، مطالعه موردی: دشت الشتر

خشک سالی مخاطره آمیزترین پدیده طبیعی است. گرچه امکان جلوگیری از وقوع آن وجود ندارد، اما می توان با انجام اقداماتی اثرات منفی آن را کم نمود. یکی از سیستم هایی که به شدت تحت تأثیر خشک سالی واقع شده و کمتر مورد توجه قرار می گیرد، آب های زیرزمینی است. در این پژوهش، با استفاده از شاخص بارندگی معیار شده (spi) در مقیاس های مختلف ماهانه، فصلی و سالانه و شاخص منبع آب زیرزمینی (gri) درطول دوره آماری 1389...

متن کامل

بررسی بیلان آب زیرزمینی به منظور ارائه راهکارهای مدیریتی مناسب (مطالعه موردی: دشت الشتر)

با توجه به محدود بودن منابع آب شیرین در جهان ونیازهای نامحدود بشری به آب شیرین واز طرفی عوامل مختلف طبیعی و انسانی در چند دهه اخیر در بیشتردشت های کشوراز جمله استان لرستان ودشت حاصل خیز الشتر با افت سطح ایستابی مواجه گردیده است.در این تحقیق به منظور تعیین تغییرات سطح ایستابی آبخوان دشت الشتر در بازه 10ساله (1391-1381) از روش سنتی تیسن، روش کریجینگ وروش کوکریجینگ مورد ارزیابی قرار گرفته است. ونت...

15 صفحه اول

بررسی تأثیر خشک‌سالی بر منابع آب زیرزمینی به‌منظور مدیریت بهینه بهره‌برداری، مطالعه موردی: دشت الشتر

خشک‌سالی مخاطره آمیزترین پدیده طبیعی است. گرچه امکان جلوگیری از وقوع آن وجود ندارد، اما می‌توان با انجام اقداماتی اثرات منفی آن را کم نمود. یکی از سیستم‌هایی که به‌شدت تحت تأثیر خشک‌سالی واقع شده و کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد، آب‌های زیرزمینی است. در این پژوهش، با استفاده از شاخص بارندگی معیار شده (SPI) در مقیاس‌های مختلف ماهانه، فصلی و سالانه و شاخص منبع آب زیرزمینی (GRI) درطول دوره آماری 1389...

متن کامل

بهره برداری بی رویه از منابع آب زیرزمینی و پیامدهای آن (مطالعه موردی: دشت رفسنجان)

افزایش جمعیت و توسعه اقتصادی، اجتماعی کشور در دو دهه گذشته، افزایش مداوم تقاضای آب برای مصرف کنندگان مختلف آب را به همراه داشته و موجب گردیدهکه بعضی از آبخوانهای مهم کشور با افت شدید سطح آب زیرزمینی مواجه شوند. به همین لحاظ، ادامه روند فزاینده افت منجر به پیدایش شرایط بحرانی در برخی از آبخوان ها شده است. در چنین شرایطی بهره برداری بهینه از آبخوان ها و فراتر از آن در سطح حوضه های آبریز نیازمند م...

متن کامل

بهینه سازی بهره برداری از آبخوان با استفاده از مدل ریاضی؛ مطالعه موردی: دشت الشتر

محدوده ی مورد مطالعه آبخوان الشتر به وسعت 110 کیلومتر مربع در دشت الشتر واقع در شمال غربی شهرستان خرم آباد و با فاصله ی حدود 52 کیلومتر از آن قرار دارد. سطح آب در این آبخوان، طی سال های اخیر در اثر خشکسالی و برداشت های بیش از حد، دچار افت گردیده است. در این تحقیق به منظور شناخت شرایط آینده آبخوان و بهینه‎سازی استحصال آب زیرزمینی، اقدام به ساخت مدل شبیه‎ساز به کمک کد رایانه‎ای modflow و رابط کار...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
مهندسی و مدیریت آبخیز

ناشر: پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری

ISSN 2251-9300

دوره 7

شماره 3 2015

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023